Algemene beschouwingen 2013

Algemene beschouwingen 2013

Dit zijn de laatste algemene beschouwingen in de bestuursperiode 2010- 2014. Deo Volente over bijna drie maanden vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. Daarom is dit een goede gelegenheid om nog eens terug te kijken op de bestuursperiode die bijna achter ons ligt. Samen met de ChristenUnie leverde de SGP deze raadsperiode sinds lange tijd weer een wethouder. Met dankbaarheid kunnen we constateren dat we een stabiele bestuursperiode hebben gehad, zonder bestuurlijke crises of wethouderswissel. En dat was alweer enige tijd geleden. Daarbij heeft zeker een rol gespeeld dat het coalitieakkoord slechts op hoofdlijnen een beperkt aantal politieke afspraken bevat. Voor het overige hebben de partijen elkaar de ruimte geboden om binnen de raad te zoeken naar politieke meerderheden. Het is misschien wel de meest dualistische bestuursperiode geweest sinds de invoering van dualistisch stelsel in de lokale politiek in 2002.

Het was ook een bijzondere situatie dat we, na een periode van intensief overleg, als raad gezamenlijk een bezuinigingsopgave konden realiseren. Ondanks alle partijpolitieke verschillen bleek het mogelijk met elkaar lastige beslissingen te nemen om te komen tot een sluitende meerjarenbegroting. De SGP kijkt daar met dankbaarheid op terug. Een mooi staaltje politieke saamhorigheid waaraan heel wat gemeenten zich kunnen spiegelen. In dit verband is ook de waarschuwing van de Canadese politicoloog en filosoof Michael Ignatieff relevant dat je een democratie kunt vernietigen als je de politiek alleen maar beschouwt als een gevecht van vijanden.

Tegelijkertijd past ons bescheidenheid. Immers is de (lokale) overheid er niet voor zichzelf, maar is zij er ten goede van haar burgers. Naar het woord van Paulus, geschreven aan de christelijke gemeente te Rome, is de overheid Gods dienares. En zeker, er is ook veel waar we als plaatselijke overheid in deze periode in het licht van deze norm zijn tekortgeschoten. Maar we mogen toch ook wel opmerken dat de uitgangspunten die gehanteerd zijn bij de bezuinigingen, waarbij de pijn voor de burger is geminimaliseerd en het mes vooral in eigen vlees is gegaan, naadloos bij deze norm aansluiten. En daar zijn we dankbaar voor.

Beloften uit coalitieakkoord verzilverd

Van deze gelegenheid wil de SGP ook gebruik maken om op enkele inhoudelijke punten uit het coalitieakkoord nader in te gaan.

1. Stadsvisie
   Bij de start van dit college is toegezegd dat een toekomstvisie voor Capelle zou worden geformuleerd. Inmiddels is de Stadsvisie 2030 vastgesteld met de titel ´Sterk en verbindend. Parkstad naast economische motor´. Met het college zijn we van mening dat het belangrijk is om de ontwikkeling van onze stad te blijven stimuleren. Waar het private initiatief stokt, moet de gemeente niet het initiatief overnemen maar wel zorgen voor olie in de machine.
   Een deel van die olie bestaat uit geld. Denk nu niet aan smeergeld, maar liever aan smeerolie. Geld vanuit het fonds herstructurering zal hard nodig zijn voor de te maken plankosten, de onrendabele toppen, de investeringen in de buitenruimte en af en toe een negatieve grondexploitatie. Dat is geen weggegooid geld, maar is welbesteed. De SGP is van mening dat de opgave die op de gemeente afkomt – denk aan de transformatieopgave van kwetsbare voorraad – zodanig groot is, dat de reserve herstructurering groter dient te zijn dan alleen het geld wat we nu inschatten nodig te hebben voor realisatie van de Structuurvisie. Daarom dienen we het amendement Herstructurering in.
   De SGP-fractie is verwachtingsvol als het gaat om de beloofde investeringen langs de IJsseloever. Voorzieningen voor de beroeps- en de pleziervaart zijn lang geleden toegezegd maar laten op zich wachten. We wachten nog even met het drukken van onze verkiezingsprogramma’s totdat we zeker weten dat dit punt eruit kan blijven!
   De gemeente investeert stevig in een aantal infrastructurele projecten. De SGP is dankbaar voor het vele wat is gerealiseerd: een flinke reserve voor investeringen in de stad (herstructurering, revitalisering), omvangrijke investeringen in de bereikbaarheid van Capelle onder andere door aanpak van de Rijckevorselweg, ondergrondse containers, een stevige aanpak op het gebied van veiligheid en sociale problematiek. De nieuwbouw van de twee unilocaties voor voortgezet onderwijs werd gestart en er werd een begin gemaakt met het – in goed overleg met de schoolbesturen – slim aanpakken van overcapaciteit aan lokalen voor het basisonderwijs. Zo kan er meer genoemd worden. Ook kleinere projecten staan op de rol en vragen om aandacht. Het valt ons op dat sommige toezeggingen – zoals rond de voorrangssituatie op de Burg Bakkerlaan – wel erg lang op invulling wachten.
   In de samenleving zien we een nieuwe trend waarbij burgers zelf initiatieven ontplooien. Bijvoorbeeld in de vorm van een lokaal energiecollectief. Deze vormen van zelforganisatie vragen om een andere rol van de overheid. Wat de SGP betreft stimuleert de lokale overheid dit soort initiatieven en faciliteert zij burgers om zelf initiatief te nemen op uiteenlopende terreinen. Dat past bij een terugtredende overheid die er principieel voor kiest om zich te richten op haar kerntaken. 

Gezonde financiële basis voor Capelle
In het coalitieakkoord is tevens gewezen op het belang van een gezonde financiële basis. Tegen de achtergrond van de financieel-economische crisis is het een bijzondere prestatie dat in deze bestuursperiode de gemeentelijke lasten slechts met de jaarlijkse inflatiecijfers zijn gestegen en dat een aantal gemeentelijke heffingen, zoals de afvalstoffenheffing en de rioolheffing, zelfs konden worden verlaagd.
Het creëren van een gezonde financiële basis vond in deze bestuursperiode tevens plaats door het serieus werk maken van de transformatie van de begroting. Dit is mede door de SGP geïnitieerd. De gemeente Capelle aan den IJssel is overgegaan van een groeigemeente naar een beheergemeente. In de planning en control-cyclus zijn maatschappelijke voorzieningen in het verleden veelal met eenmalige opbrengsten gefinancierd. Vervanging van deze voorzieningen zullen in de (nabije) toekomst door structurele middelen moeten worden gedekt, omdat opbrengsten als gevolg van groei niet meer aan de orde zijn. De afgelopen jaren heeft dit reeds plaatsgevonden (met grote instemming van de SGP-fractie) voor de unielocaties voor voortgezet onderwijs, grote delen van IBOR, en sportpark Schenkel. In de najaarsnota die we nu bespreken, wordt dit ook gerealiseerd voor de sportparken Slot en Couwenhoek.
Een maand geleden hebben we als gemeenteraad de begroting voor 2014 vastgesteld. Dit was een meerjarig sluitende begroting. Toen hebben wij het college daarmee gecomplimenteerd en dat willen we nu herhalen. Bij het vaststellen van de begroting wisten we al dat er bij de najaarsnota voordelen ingeboekt zouden worden als gevolg van meevallers in de algemene uitkering uit het Gemeentefonds, maar ook als gevolg van de uitvoering van de Wet Werk en Bijstand. Al met al een positief beeld. Als we kijken naar de financiële perikelen bij nogal wat gemeenten in ons land, en als we dichter bij huis kijken naar de financiële problemen bij een aantal ons omringende gemeenten, dan springen wij er in Capelle toch wel bijzonder positief uit. En dat stemt ons tot dankbaarheid.
Bij de begrotingsbehandeling hebben we geprobeerd ervoor te waken dat de discussie al zou gaan over het bestemmen van de voordelen. Wel heeft de SGP-fractie ervoor gepleit rekening te houden met de op de gemeente af komende grote decentralisatieoperaties, aangezien de financiële consequenties hiervan naar onze mening niet moeten worden onderschat.

Het college heeft voor de bestemming van de extra voordelen in deze najaarsnota drie pijlers gehanteerd:

1. het doorzetten van de transformatie (sportparken Slot en Couwenhoek) en het verder aanvullen van de reservepositie;
2. heroverwegen pijnlijke bezuinigingen;
3. investeringen en impulsen in de stad (o.a. toeleiding naar werk, schulden- en armoedeproblematiek en stadsplein).

De SGP-fractie kan zich prima vinden in de hantering van deze pijlers. Met name het 1e punt is een punt waar wij ons steeds sterk voor hebben gemaakt; reserves vormen voor de op ons af komende decentralisaties en verder transformeren van de begroting. Dit is wat de SGP bedoelde tijdens de verkiezingscampagne met een degelijk financieel beleid. Op één punt maakt de SGP echter een andere keuze dan het college. Dat betreft het louter digitaal bekendmaken van (voorgenomen) gemeentelijke besluiten. De SGP zal op dit punt een amendement indienen om ook de wekelijkse gemeentepagina in de IJssel- en Lekstreek te handhaven. Een deel van de (oudere) inwoners van Capelle beschikt immers niet over de mogelijkheid om digitaal kennis te nemen van de gemeentelijke besluiten.

1. Veiligheid
   In het coalitieakkoord is veiligheid als een topprioriteit aangeduid. Het college heeft het veiligheidsbeleid in deze bestuursperiode terecht veel aandacht gegeven. Er zijn stadsmariniers benoemd, die een nuttige functie vervullen bij het zoeken naar creatieve oplossingen voor langer slepende en complexere problemen. Positief is ook de wijze waarop het handhavingsteam opereert. Zij zijn breed inzetbaar bij de bestrijding van overlast. De handhavers zijn duidelijk zichtbaar in de wijken, reageren snel op signalen die zij van de Capelse inwoners, via bijvoorbeeld Twitter, ontvangen en koppelen hun acties terug aan de betreffende burger. Het handhavingsteam werkt goed en nauw samen met de politie. Dit komt het veiligheidsgevoel op straat zeker ten goede. De recente overvallen op horecagelegenheden laten zien dat aandacht voor veiligheid en het veiligheidsbeleid onverkort nodig blijft. Het gaat dan om de bestrijding van criminaliteit. Dit behoort tot de traditionele taken van de politie.
2. Sociale gemeente In het Capelse coalitieakkoord is de eigen verantwoordelijkheid van de burgers en hun omgeving als uitgangspunt genomen voor een sociale gemeente. Ook in het rijksbeleid is de eigen verantwoordelijkheid van de burger een belangrijk uitgangspunt. De SGP kan zich in dat uitgangspunt vinden. Tegelijkertijd benadrukt de SGP steeds dat de overheid het schild is voor de zwakken in onze samenleving die niet kunnen terugvallen op een sociaal netwerk. In dit verband verdienen ook de conclusies uit het vorige week gepresenteerde rapport van het Sociaal en Cultureel Planbureau onze aandacht. Het SCP constateerde in het rapport de ´Sociale staat van Nederland´ dat de Nederlanders er in de afgelopen twee jaar voor het eerst sinds de jaren 80 van de vorige eeuw in welvaart en welzijn op achteruit zijn gegaan. Die situatie is vooral minder geworden voor de groepen die toch al kwetsbaar zijn. Het gaat dan om werklozen, mensen met een lagere opleiding, een lager inkomen of een slechte gezondheid. Eerder deze maand liet het door het SCP en CBS gepresenteerde Armoedesignalement ook verontrustende cijfers zien met betrekking tot de sterke toename van armoede.
   Dit vergt een alerte houding. Voorkomen moet worden dat een tweedeling ontstaat in de samenleving. Een belangrijke vraag is dan ook of de voorzieningen nog aansluiten op wat mensen nodig hebben om te kunnen participeren in de samenleving. Uitdrukkelijk dienen we hiermee in het gemeentelijk beleid rekening te houden.
   Daar komt bij dat de rijksoverheid in het sociale domein een aantal substantiële taken overhevelt naar de gemeenten. De drie grote decentralisatieoperaties op het gebied van de jeugdzorg, de Participatiewet en de Wet maatschappelijke ondersteuning leggen een belangrijke claim op de gemeenten. Op de gemeenten komt niet alleen de taak te rusten om deze zwakkeren financieel te steunen, maar ook om hen bij de samenleving betrokken te houden. Decentralisatie veronderstelt dat je burgers activeert en mobiliseert om mee te praten, te denken, of zelf de zorg te organiseren. Dit betekent ook nadrukkelijk een andere rol voor de (gemeentelijke) overheid, waarbij een omslag in denken en doen nodig is. Dit brengt voor ons als gemeenteraad ook verantwoordelijkheid mee met betrekking tot de kaderstellende en controlerende taken.
   Aangezien de financiële impact van de drie decentralisatieoperaties nog niet duidelijk is en per decentralisatie kan verschillen, is maatwerk nodig. Ontschotte uitvoering en ontschotte financiering zijn in dat verband geboden. De SGP-fractie heeft er steeds voor gepleit om op dit punt reserves te vormen. Wij zijn dan ook zeer content dat hiervoor middelen in de najaarsnota worden gereserveerd. Wij achten het echter ten behoeve van het vereiste maatwerk wenselijk om in plaats van drie verschillende reserves hiervoor één reserve sociaal domein aan te houden. Daarvoor zullen wij een motie indienen.
   Wat de huidige Capelse situatie betreft is de SGP-fractie content met de Eropaf-teams. Met belangstelling kijken wij uit naar de Maatschappelijke kosten en baten analyse (MKBA) die onderhanden is. De uitkomsten van deze evaluatie dienen te worden meegenomen bij het opzetten van de Capelle Breed Eropaf-teams. Essentieel daarbij is de samenwerking en interactie met onder andere Buurtkracht. De SGP-fractie vraagt aandacht voor het feit dat, om een sluitend netwerk en een sluitende aanpak te hebben, er bij de samenwerkingspartners altijd voldoende capaciteit aanwezig dient te zijn. Situaties met wachtlijsten zoals recent nog in de commissie Dienstverlening besproken bij de evaluatie van het eerste halfjaar van Buurtkracht mogen niet voorkomen. Terzijde willen wij in dit verband nog memoreren dat de start van de uitbesteding aan Buurtkracht per 1-1-2013 niet vlekkeloos is verlopen. Een deel van die problemen lijkt inmiddels te zijn opgelost. Het is wel van belang dat er lessen worden getrokken uit dit proces bij eventueel toekomstige uitbestedingen in het kader van bijvoorbeeld de drie decentralisatieoperaties.
   Ten aanzien van het beleidsterrein Werk en Inkomen is de SGP fractie zeer tevreden met de inspanningen die door het college worden geleverd om de instroom te beperken, de uitstroom op pijl te houden en tevens fraude actief te bestrijden. Ook zijn er goede stappen gezet bij de reorganisatie van de uitvoeringsorganisatie van de WSW, Promen. Echter ook hier zullen in de 2014 met de komst van de Participatiewet belangrijke besluiten over de wijze van inrichting van de WSW verplichtingen door de gemeente Capelle moeten worden gemaakt. Zoals Nelson Mandela al zei: “Na het beklimmen van een grote heuvel, ontdek je dat er nog meer heuvels te beklimmen zijn”.
   
   Capelle voert tegenwoordig vaak de goede lijstjes aan. Daar zijn we dankbaar voor. Recent werd bekend dat Capelle ook een sprong maakte op het lijstje van MKB-vriendelijke gemeenten. Er lijkt een oorzakelijk verband: hoe minder koopzondagen, hoe hoger op dit lijstje. De koplopers – Bergambacht en Rijssen-Holten – kennen in het geheel geen koopzondagen. De SGP steunt de wethouder van harte in zijn streven om Capelle dit lijstje volgend jaar aan te laten voeren…!

Slot

Ik rond af. Als we terugkijken op de afgelopen bestuursperiode overheersen dankbaarheid en tevredenheid. Ondertussen is de verkiezingscampagne begonnen. In dat verband moest ik denken aan de toespraak die Kennedy op 22 november 1963 in Dallas zou houden. Hij zou die toespraak besluiten met de volgende nooit uitgesproken woorden: „Wij vragen (...) of wij in onze tijd en voor altijd het oude visioen mogen bereiken van vrede op aarde en welbehagen voor de mensen. Dat moet ons doel zijn – en onze kracht moet als basis hebben de rechtvaardigheid van onze zaak. Want, zoals het lang geleden is geschreven: „Zo de Heere de stad niet bewaart, tevergeefs waakt de wachter.”” Wij moeten het goede zoeken voor onze burger, maar uiteindelijk kan dat naar onze diepste overtuiging alleen als we ons daarin afhankelijk weten van de zegen van God, Wiens dienaar wij zijn.

Traditiegetrouw willen wij het college, de griffier en het ambtelijk apparaat bedanken voor de goede samenwerking in het afgelopen jaar. Wij willen ook de vele Capelse vrijwilligers bedanken die zich in verschillende verbanden inzetten. De SGP fractie wenst u allen veel wijsheid, kracht en Gods onmisbare zegen toe voor 2014.

Download algemene beschouwingen 2014