Algemene Beschouwingen 2010

Algemene Beschouwingen 2010

Een slanke overheid en een vitale samenleving

Inleiding
Bij de gemeenteraadsverkiezingen in maart dit jaar hebben de burgers van Capelle hun stem uitgebracht. De uitslag van die verkiezingen bracht de nodige wijzigingen in het politieke speelveld. Een belangrijke wijziging is de afname van het aantal grote fracties en een toename van het aantal éénpersoonsfracties. Na de verkiezingen is een nieuw college
geformeerd, dat een andere samenstelling heeft dan het voorgaande, zowel in de
deelnemende partijen als in de personen van de collegeleden. Wat de wijziging in personele samenstelling betreft is tevens van belang dat we aan het begin van dit jaar een nieuwe burgemeester kregen. Na vierentwintig jaar maakt de SGP weer deel uit van de
collegedragende partijen. Een andere verantwoordelijkheid die vraagt om een oriëntatie op
meerdere en onderscheiden niveaus. Tegelijkertijd blijven we opereren in een dualistisch
bestel.

Inmiddels heeft het nieuwe college de eerste begroting gepresenteerd. Dat was geen
gemakkelijke opgave in een financieel onzekere tijd. De afgelopen jaren is onze economie in
zwaar weer terecht gekomen. Op korte termijn lijkt de gewenste economische stabiliteit niet binnen handbereik. Dat vraagt om stuurmanskunst en een goed werkend kompas. In dat licht dient onderscheid te worden gemaakt tussen welvaart en welzijn. Welvaart is een
economisch begrip dat de mate aangeeft waarin onze behoeften met de beschikbare
middelen kunnen worden bevredigd. Bij welzijn staat daarentegen de immateriële component voorop. De SGP wil vooral focussen op het welzijn van mensen, zowel in lichamelijk als in geestelijk opzicht. Het mag bekend worden verondersteld dat de SGP zich bij het bepalen van haar beleid en standpunten wil laten leiden door de Bijbelse uitgangspunten en geboden. In onze visie zijn die normen heilzaam voor onze hele samenleving. Ons welzijn wordt niet bepaald door onze economie. Duidelijk leert ons de Bijbel: “Welgelukzalig is het volk, wiens God de Heere is” (Psalm 144).

In lijn met het voorgaande is het ook bekend dat de SGP grote waarde hecht aan de zondag. Die dag is bij uitstek de dag om bezig te zijn met de zaken die Gods Koninkrijk aangaan. Het is ook belangrijk een goede balans te vinden in arbeid en rust. De SGP-fractie is daarom dankbaar dat met de andere coalitiepartijen, met respect voor ieders standpunt en rekening houdend met de Capelse situatie, waardevolle afspraken zijn gemaakt over de zondagsrust.

Goede samenwerking
De opdracht waarvoor we als gemeente en gemeenteraad staan, vergt een breed gedragen
aanpak. Tegen de achtergrond van de financiële en maatschappelijke opgave is goede
onderlinge samenwerking een „must‟. 

Met ingang van 2011 gaan we over op een nieuwe werkwijze voor de raad. Bij die nieuwe werkwijze wordt er naar gestreefd een effectieve vergaderwijze te combineren met meer ruimte voor inbreng van inwoners, belangengroepen en bedrijven enerzijds en een goed onderling debat anderzijds. De SGP-fractie vindt dit een prima benadering. Daarbij is van belang dat steeds in het oog wordt gehouden dat de werkwijze de inhoud ondersteunt. Wij hopen dat de nieuwe werkwijze zal leiden tot een meer inhoudelijk hoofdlijnendebat,
waardoor betere en efficiëntere besluitvorming kan plaatsvinden. Een krachtig inhoudelijk
debat – vanuit een politiek/ideologische visie – kan ook bijdragen aan versterking van de
onderlinge verhoudingen tussen de raadsleden.

In een vitale samenleving met een slanke overheid is de participatie van de burger
essentieel. Volgens de SGP-fractie is het waardevol dat de burger in een vroeg stadium
wordt betrokken bij het beleid, zodat die inbreng kan worden meegenomen en meegewogen in het debat en de daaropvolgende besluitvorming. De SGP-fractie geeft aan een dergelijke aanpak de voorkeur boven eventuele referendumplannen, waarbij de politiek deserteert en wegloopt voor haar verantwoordelijkheid. Wel vindt de SGP-fractie het van belang dat goed naar de burger wordt teruggekoppeld wat er met zijn inbreng wordt gedaan. Dat houdt mensen enthousiast om ook daadwerkelijk te blijven meedoen.

Het collegewerkplan: naar een slanke overheid en een vitale samenleving
In het collegewerkplan met de veelzeggende titel “Zonder meer” worden de plannen van het college voor de periode 2010-2014 uiteengezet. Hier is geen sprake van een hoogdravend ideologisch vergezicht, maar van een nuchtere en praktische benadering.1 In het collegewerkplan worden de actuele maatschappelijke vraagstukken benoemd en wordt
volgens de SGP-fractie een adequate uitwerking van het coalitieakkoord in drie concrete
speerpunten gegeven. Het collegewerkplan zet een ontwikkeling in naar een slanke overheid en een vitale samenleving. De SGP-fractie steunt die lijn.

Hiervoor hebben we al gewezen op de financiële crisis. Het is voor iedereen duidelijk dat het mes in de overheidsfinanciën moet. Het demissionaire kabinet Balkenende IV heeft met
Prinsjesdag een bezuiniging voor 2011 van 3,2 miljard aangekondigd. Het inmiddels
aangetreden kabinet Rutte zal in de komende jaren nog vele miljarden moeten bezuinigen.
Op dit moment lijken de bezuinigingen voor de gemeenten mee te vallen, maar onduidelijk is nog op welke wijze invulling zal worden gegeven aan de in het regeerakkoord
aangekondigde decentralisatie van taken, zoals bijvoorbeeld de jeugdzorg, naar de
gemeenten. Zullen dan – in een financieel lastige tijd – steeds de bij die taken horende
budgetten aan de algemene uitkering worden toegevoegd? Het is dan ook als gemeente
verstandig om het huishoudboekje goed op orde te hebben en te houden.

In dat licht dient de gemeente dan ook onverminderd in te zetten op het behoud van
werkgelegenheid in de gemeente en het stimuleren en faciliteren van bijstandscliënten en
werklozen om een betaalde baan te krijgen. De SGP-fractie geeft in dit kader het college in
overweging meer opdrachten te gunnen aan Promen om daarmee een bijdrage te leveren
aan de oplossing van de financiële problemen bij Promen en de daar werkzame burgers.

Tegen de achtergrond van de financiële crisis dienen er in de visie van de SGP scherpe
keuzes te worden gemaakt.2 De collectieve sector is uit haar jasje gegroeid en moet terug
naar haar kerntaken. De voorgenomen Capelse bezuinigingen van € 8 miljoen zijn tot stand
gekomen door het toepassen van kortingen op een aantal gemeentelijke budgetten en
subsidies. Met die bezuiniging is wel het vet weggesneden, maar zijn de echte keuzes aan
de hand van kerntakendiscussie nog niet gemaakt. Daarom dient de SGP-fractie een motie
in waarin het college wordt gevraagd om bij een eventuele noodzaak tot het voorbereiden
van verderstrekkende bezuinigingen, die bezuinigingen alsnog voor te bereiden nadat een
kerntakendiscussie is gevoerd, waarbij de allerarmsten en sociaal zwakkeren moeten
worden ontzien.

In dit kader wil de SGP-fractie bijzondere aandacht vragen voor de uitgaven die worden
gedaan in het kader van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO). In het licht van het op orde brengen en houden van het huishoudboekje van de gemeente is de SGP-fractie zeker niet tegen het kritisch beschouwen van de effectiviteit en efficiency van de huidige uitgaven, maar zij pleit wel voor een royale invulling en uitvoering van deze wet. De in 2011 voor het eerst uit te voeren eindevaluatie van de eerste 4 jaar WMO en het weer formuleren van een WMO Beleidsplan voor de periode 2012-2015 vereisen in de visie van de SGP aandacht. Cruciaal hierbij is de aandacht voor de coördinatie en afstemming van de diverse zorgverleningen aan onder andere zogenoemde multi-problem gezinnen en de uitwerking van het concept Welzijn Nieuwe Stijl.

De bezuinigingen bieden tevens de kans om na te denken over een slanke en slimme
overheid die weliswaar niet meer alles doet wat ze vroeger deed, maar datgene wat ze doet
slim doet. Dat stelt eisen aan de inrichting van de gemeentelijke organisatie, aan de wijze
waarop bedrijfsleven, burgers en organisaties worden gefaciliteerd om zonder overbodige
bureaucratie zaken te doen met de gemeente en aan verregaande vormen van
samenwerking met buurgemeenten. Het vraagt om organisatieconcepten waarmee
overbodige lagen en schakels kunnen worden afgebouwd. Een visie op de organisatie die de taakstellende bezuiniging daarop motiveert en mogelijk maakt, mist de SGP-fractie op dit
moment echter nog. Is het college het met ons eens dat dit betekent dat de organisatie als
geheel kritisch moet worden doorgelicht en wellicht op een andere, slimmere manier moet
worden heringericht?

Zelfredzaamheid van burgers
Een terugtredende overheid doet een sterker beroep op de zelfredzaamheid van burgers,
bedrijven en maatschappelijke organisaties. De SGP-fractie ziet dat als een kans om oude
verbanden in ere te herstellen. Als de gemeente moet korten op de bijzondere bijstand en we dus minder bijdragen in de inrichtingskosten van woningen, is dat een prima kans voor
kerken en verenigingen om het hergebruik van gebruiksgoederen te organiseren.

Tegelijkertijd geldt wel dat de gemeentelijke overheid niet zonder meer kan terugtreden,
zonder te weten of er wel vervangende structuren aanwezig zijn die het gat opvullen. De
SGP-fractie roept het college dan ook op om actief in gesprek te gaan met het
maatschappelijk middenveld, het bedrijfsleven en de burgers over de vraag hoe de
gemeente op een aantal plekken verantwoord terug kan treden en anderen deze taken op
kunnen pakken.

In dat verband dient ook op een zorgvuldige wijze te worden omgegaan met onze
vrijwilligers. Ter illustratie wijst de SGP-fractie hierbij op de voorgenomen bezuinigingen bij
de brandweer. Niemand kan er tegen zijn als er efficiënter gewerkt gaat worden, zeker niet
als dat leidt tot besparing van kosten. Alertheid is echter geboden als dit ten koste zou gaan
van de vrijwilligers. Die gaan mogelijk een andere rol krijgen, zoals bijvoorbeeld in de
voorlichting en preventie, maar het is de vraag of de vrijwillige brandweerman dat nu echt wil. Dat levert mogelijk een vertrek op van goede krachten en dat zouden wij betreuren.
In meer algemene zin merken wij op dat vrijwilligers moeten worden gekoesterd. Zij zijn het
cement van de Capelse samenleving en zij zijn zowel vanuit sociaal als financieel oogpunt
van groot belang voor de gemeente.

Vitale wijken, verantwoordelijke buren
Recent onderzoek van het Planbureau voor de leefomgeving (PBL) laat zien dat in Capelle
een vijfde van het aantal huishoudens een laag inkomen heeft.3 Ruim een derde van het
aantal huishoudens is alleenstaand. Minder dan de helft van onze woningen is een
eengezinswoning. En eveneens is minder dan de helft van onze woningen een koopwoning.
We scoren daarmee vele malen slechter dan onze buurgemeenten Nieuwerkerk en Krimpen. En een gemeente als Barendrecht scoort in de statistieken helemaal uitzonderlijk hoog. Gemeenten met hoge cijfers grondgebonden nieuwbouw trekken veel (jonge) gezinnen weg. Starters komen in onze gemeente onvoldoende aan hun trekken. De cijfers van de stadsregio laten de trek naar Barendrecht, Albrandswaard, maar ook naar Krimpen en Nieuwerkerk van deze groep overduidelijk zien.

Onderzoek van de Stadsregio laat zien dat de meeste verhuisbehoefte bestaat in een
stedelijk of suburbaan woonmilieu naar andere woonmilieus. Dat kan hoogstedelijk zijn, maar ook dorps of klein-suburbaan. De keuze uit het collegewerkplan om voor een tuinstedelijk karakter te kiezen, wat wij dan maar even vertalen als klein suburbaan, lijkt daarmee een zeer verstandige keuze te zijn die inspeelt op de vraag van de huidige woonconsument.

Hetzelfde onderzoek van het PBL toont aan dat gemeenten met een oudere woningvoorraad een sterke noodzaak kennen om in te zetten op het bestrijden van inkomenssegregatie. Voldoende variatie in het woningaanbod is een cruciale sleutel om te komen tot een gevarieerde samenstelling van buurten en wijken en vormt een sleutel om te komen tot vitale wijken en buurten, waarin mensen elkaar kunnen wijzen op verantwoordelijk gedrag. Dat kan niet als overlastgevers de balans in negatieve zin laten doorslaan, buren elkaar gaan negeren en goedwillende burgers nauwelijks nog hoop durven koesteren op een terugkeer van hun vertrouwde buurtgevoel. De verhalen hierover zijn schrijnend en het is dan ook zeer noodzakelijk dat we de regie op de wijk terughalen en voorkomen dat gezellige buurten de prooi worden van straatterreur.

Selectieve nieuwbouw en herstructurering kan segregatie in bevolkingsgroepen tegengaan.
In Capelle betekent herstructurering ook aandacht voor selectieve toevoeging van andere
typen woningen aan de vaak eentonig samengestelde buurten in de oudere Capelse wijken.
Dat kan ook door een rijtje huizen om te zetten in een klein seniorencomplex voor de
ouderen uit die buurt. Daarmee komen interessante verhuisbewegingen op gang en blijft de sociale structuur van die buurt overeind. Wij zien dat hier in veel oudere buurten in CapelleWest, Middelwatering en Schenkel sterke behoefte aan bestaat. De SGP-fractie verzoekt het college daarom juist aan deze selectieve herstructurering/nieuwbouw aandacht te besteden. Ook COM Wonen ziet hier kansen en een goede samenwerking met deze partij is dan ook zeer gewenst. Om de ambities van het college ten aanzien herstructurering te kunnen waarmaken pleit de SGP-fractie voor het omvormen van de reserve grote investeringen in een reserve herstructurering. Daarvoor wordt een motie ingediend.

De SGP-fractie kijkt met meer dan gewone belangstelling uit naar de nieuwe ruimtelijke visie
op Capelle en de herstructureringsagenda. De crisis op de woningmarkt biedt een
uitstekende kans om ons te herbezinnen en nieuwe plannen te maken die klaarliggen op het moment dat de markt weer aantrekt.

Afsluiting
Ter afsluiting van deze algemene beschouwingen willen wij het college, de griffier en het
ambtelijk apparaat bedanken voor de werkzaamheden en goede samenwerking in het afgelopen jaar. Mede in het licht van ons pleidooi voor een vitale samenleving, willen wij hier ook de vele Capelse vrijwilligers bedanken die zich in verschillende verbanden inzetten voor de publieke zaak, voor particuliere organisaties of voor de ondersteuning van hulpbehoevende medemensen. Uw inzet is van vitaal belang.

De SGP-fractie wenst u als raad, college en ambtenaren veel wijsheid, kracht en Gods onmisbare zegen toe bij het vervullen van alle werkzaamheden in 2011.